اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
سید حسن حسنی کومله؛ ساناز اعتمادی شالکوهی؛ محسن فرهاد پور؛ محمد حسین رضادوست
چکیده
سابقه و هدف: بیماری سرطان یکی از عوامل مهم مرگ و میر و سرطان سینه شایع‌ترین بدخیمی در بین زنان است. گیاهان دارویی می‌توانند نقش مهمی در درمان سرطان داشته باشند. امروزه بسیاری از داروهای مؤثر در درمان سرطان از فرآورده‌های طبیعی استخراج شده از گیاهان بدست می‌آید. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر سمّیت سلولی عصاره متانولی برگ درخت Pterocarya ...
بیشتر
سابقه و هدف: بیماری سرطان یکی از عوامل مهم مرگ و میر و سرطان سینه شایع‌ترین بدخیمی در بین زنان است. گیاهان دارویی می‌توانند نقش مهمی در درمان سرطان داشته باشند. امروزه بسیاری از داروهای مؤثر در درمان سرطان از فرآورده‌های طبیعی استخراج شده از گیاهان بدست می‌آید. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر سمّیت سلولی عصاره متانولی برگ درخت Pterocarya fraxinifolia و تأثیر آن بر بیان ژن‌های P21، BID، BCL-2، RB1 و MDM2 در رده سلولی سرطان پستان MCF-7 است.مواد و روش: عصاره‌گیری از 20 گرم برگ خشک شده و پودر شده در معرض هوا به روش خیس کردن (ماسراسیون) با استفاده از متانول خالص و پس از 24 ساعت در شیکر انکوباتور با سرعت 120 دور در دقیقه، دمای 25 درجه سانتی‌گراد و در تاریکی انجام شد. پس از فیلتراسیون و خشک کردن عصاره، 5 میلی‌گرم از ماده خشک حاصل در 1 میلی‌لیتر محیط RPMI-1640 حل شده و بعد از فیلتراسیون دوباره، به‌عنوان استوک برای تهیه غلظت‌های مختلف ذخیره شد. رده‌های سلولی سرطان سینه MCF-7 و HGF-1 به‌عنوان رده سلولی طبیعی در محیط کشت RPMI1640 همراه با FBS 10% (وزنی/حجمی)، آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین، استرپتومایسین 1% (وزنی/حجمی)، در دمای 37 درجه سانتی‌گراد و فشار 5% دی‌اکسیدکربن در انکوباتور کشت شدند. این سلول‌ها به مدت 24 ساعت در مجاورت غلظت‌های مختلف از عصاره تام متانولی برگ گیاه لرگ قرار گرفتند. بقای سلولی با استفاده از آزمون رنگ‌سنجی MTT و بیان ژن‌های دخیل در آپوپتوز (P21، BID، BCL-2، RB1، MDM2) در سلول‌های سرطانی تحت تیمار با غلظت IC25 عصاره گیاه با استفاده از روش Real-Time PCR ارزیابی شد. استخراج RNA از سلول‌های MCF-7 و HGF-1، طبق دستورالعمل کیت RNX-plusTM انجام شد. سنتز cDNA با استفاده از کیت شرکت فرمنتاز (RevertAid First Strand CDNA Synthesis Kit) و طبق دستورالعمل آن انجام گردید. در این پژوهش از ژن GAPDH به‌عنوان کنترل داخلی استفاده شد.نتایج: نتایج حاصل از آزمون MTT نشان داد که عصاره متانولی برگ درخت لرگ، اثر سمّیت سلولی وابسته به غلظت بر روی سلول سرطان سینه رده MCF-7 داشته و در طی آزمایش با افزایش غلظت دارو اثر سمّیت سلولی در هر دو لاین سرطانی و نرمال افزایش یافت. بالاترین مهار در غلظت‌های 1000 و 1200 میکروگرم بر میلی‌لیتر مشاهده شد. مقدار IC50 عصاره متانولی برگ Pterocarya fraxinifolia برای رده سلولی MCF-7 و HGF-1، به‌ترتیب 452.1 و 479.2 میکروگرم بر میلی‌لیتر محاسبه شد. نتایج حاصل از آزمون بیان ژن نشان داد که بیان ژن P21 در سلول‌های MCF-7 در اثر تیمار عصاره گیاه Pterocarya fraxinifolia افزایش داشته و در سلول نرمال تحت تیمار عصاره تقریباً ثابت بوده است. بیان ژن BID در سلول‌های سرطانی تیمار شده با عصاره گیاه افزایش یافت، در صورتی که سلول‌های نرمال تحت تأثیر عصاره کاهش جزئی را در بیان این ژن نشان دادند. در سلول‌های سرطانی اعمال عصاره گیاه سبب کاهش بیان ژن BCL-2 شده اما بیان این ژن در سلول‌های نرمال تحت تأثیر عصاره تغییر چندانی نداشت. در سلول‌های نرمال میزان بیان ژن RB1 تحت تیمار عصاره گیاه تغییر چندانی نکرد اما در سلول‌های سرطانی MCF-7، تیمار عصاره موجب افزایش بیان این ژن شد. بیان ژن MDM2 در سلول‌های سرطانی تحت تیمار عصاره گیاه تقریباً بدون تغییر ماند، در صورتی که در سلول سالم تحت تیمار عصاره، بیان این ژن افزایش اندکی یافت.نتیجه‌گیری: این تحقیق مقدمه‌ای برای رسیدن به کاربرد گیاه Pterocarya fraxinifolia در مهار رشد سلول‌های سرطانی است. نتایج حاصل از این پژوهش مؤید اثر مهاری عصاره متانولی این گیاه بر سلول‌های سرطان پستان است. ازاین‌رو، به نظر می‌رسد با تحقیقات بیشتر در آینده، می‌توان از ترکیبات آن در درمان سرطان استفاده کرد.
